আৰ্ভিং ষ্ট'নৰ লাষ্ট ফ'ৰ লাইফ আৰু ভেন গঘৰ জীৱন চিত্ৰ

আৰ্ভিং ষ্ট'নৰ 'লাষ্ট ফ'ৰ লাইফ'
              আৰু ভেন গঘৰ জীৱন-চিত্ৰ
                   
                                                     বীৰ্কে বি. থাপা
                                                 (9954249916)

       আমেৰিকাৰ প্ৰখ্যাত লেখক আৰ্ভিং ষ্ট'ন(Irving Stone ,1903-1989) ঘাইকৈ জনাজাত জীৱনীমূলক উপন্যাস ৰচনাৰ বাবে। বিখ্যাত চিত্ৰকৰ ভিনচেণ্ট ভেন গঘ,মাইকেল এঞ্জেল' , কেমিল পিচাৰো আদিৰ উপৰিও অন্যান্য কেইবাগৰাকীও প্ৰখ্যাত ব্যক্তিৰ  জীৱন-কাহিনীৰ ভিত্তিত তেওঁ উপন্যাস ৰচনা কৰিছে।তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত উপন্যাসসমূহৰ ভিতৰত Lust For Life(1934), Agony And Ecstacy(1961), Depths Of Glory (1985) আদি বিশেষ উল্লেখযোগ্য।অন্যান্য গ্ৰন্থসমূহ হ'ল-
Adversary in the House (1947),Clarence Darrow for the Defence (1949),Immortal Wife (1950),The Passionate Journey (1950),The President's Lady (1952),Love Is Eternal (1955),Those Who Love (1966)
The Passions of the Mind (1971),The Greek Treasure (1975),The Origin (1980)
আদি।
       আৰ্ভিং ষ্ট'নৰ দ্বাৰা ৰচিত গ্ৰন্থসমূহ প্ৰকৃততে তেওঁৰ গভীৰ অধ্যয়ন আৰু গৱেষণাৰ ফলশ্ৰুতি।পেৰিচত নৱবিবাহিতা পত্নীৰ সৈতে কেইবাবছৰ থকাৰ পাছত যুক্তৰাষ্ট্ৰলৈ উভতি আহিয়েই তেওঁ 1931 চনত বিখ্যাত চিত্ৰকৰ ভিনচেণ্ট ভেন গঘৰ দুৰ্দশাগ্ৰস্ত আৰু সংগ্ৰামময় জীৱন কাহিনীৰ ভিত্তিত Lust For Life নামৰ উপন্যাসখন ৰচনা কৰিছিল ।কিন্তু উপন্যাসখনৰ প্ৰকাশক  নোপোৱাত তেওঁ তিনি বছৰ অপেক্ষা কৰিব লগীয়া হয়।নিউয়ৰ্ক টাইমচৰ মতে,সৰ্বমুঠ সোতৰ গৰাকী প্ৰকাশকে প্ৰকাশ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰাৰ অন্তত 1934 চনত উপন্যাসখনে প্ৰকাশৰ মুখ দেখা পাইছিল ।উপন্যাসখনৰ প্ৰকাশে প্ৰকৃততে তেওঁলৈ বিপুল যশস্যা আৰু কৃতিত্ব কঢ়িয়াই আনিছিল।
      জীৱনকালত দুহেজাৰতকৈয়ো অধিক চিত্ৰ অংকণ কৰি আধুনিক চিত্ৰশিল্পৰ ইতিহাসত এক নতুন বিপ্লৱৰ সূচনা কৰা  ভিনচেণ্ট ভেন গঘৰ (Vincent Van Gogh) জন্ম হৈছিল 1853 চনত নেদাৰলেণ্ডৰ জুণ্ডাৰ্টত আৰু মৃত্যু হৈছিল 1890 চনত  ফ্ৰাঞ্চত।মাত্ৰ সাতত্ৰিশ বছৰ বয়সতে  মৃত্যু হোৱা ভেন গঘৰ সৰুৰে পৰাই চিত্ৰ-শিল্পৰ প্ৰতি বিশেষ আকৰ্ষণ আছিল। জীৱিকাৰ বাবে 1869 চনত মাত্ৰ ষোল্ল বছৰ বয়সতে তেওঁ ডি হেগ(The Hague)ত থকা গ'পিল এণ্ড কোম্পানীৰ চাকৰিত সোমাব লগীয়া হৈছিল। 1873 চনত তেওঁ লণ্ডনলৈ বদলি হয় আৰু এই সময়ছোৱাত তেওঁ প্ৰথম প্ৰেমত পৰে।
      আৰভিং ষ্ট'নে তেওঁৰ Lust For Life উপন্যাসৰ আৰম্ভণি (Prologue) অধ্যায়তে ভেন গঘৰ প্ৰথম প্ৰেমৰ কথা উল্লেখ কৰিছে। উপন্যাসখনত বৰ্ণনা কৰা মতে,সেই সময়ত তেওঁ মিচেচ লয়াৰ নামৰ যি গৰাকী ফৰাচী মহিলাৰ ঘৰত বাস কৰিছিল তেওঁৰে জীয়েক উৰ্চুলা (Ursula)ৰ প্ৰতি আকৃষ্ট হৈ পৰিছিল।এই প্ৰেমৰ উন্মাদনাই ভেন গঘক এনে অস্থিৰ কৰি  তুলিছিল যে উৰ্চুলাৰ আগত সেই কথা প্ৰকাশ নকৰাকৈ থাকিব পৰা নাছিল। সদায় সহজভাৱে মিলা-মিচা কৰা উৰ্চুলাই সেই প্ৰেমৰ প্ৰস্তাৱ স্বীকাৰ কৰিব বুলি তেওঁ নিশ্চিত আছিল।কিন্তু অনাকাংক্ষিতভাৱেই উৰ্চুলাই তেওঁৰ প্ৰেমৰ প্ৰস্তাৱ প্ৰত্যাখান কৰিছিল,কাৰণ ইতিমধ্যে উৰ্চুলা আন এজনৰ বাকদত্তা হৈছিল।এই ঘটনাত তেওঁৰ অন্তৰ ভাগি পৰিছিল যদিও প্ৰচণ্ড জেদত  উৰ্চুলাক জোৰকৈ নিজৰ কৰি ল'ব বিচাৰিছিল।ঘটনা ইমান খিনিলৈ আগ বাঢ়িছিল যে অৱশেষত মিচেছ লয়াৰে তেওঁক ঘৰ খালী কৰি দিবলৈ নিৰ্দেশ দিব লগীয়া হৈছিল।
      ভাড়া ঘৰৰ পৰা বহিস্কৃত হোৱাৰ পাছত তেওঁ ঘৰলৈ ঘুৰি আহিল যদিও সুস্থিৰে থাকিব নোৱাৰিলে।পুনৰ তেওঁ লণ্ডনলৈ উভতি গ'ল আৰু মিচেছ লয়াৰৰ ঘৰৰ পৰা কিছু আঁতৰত ঘৰ ভাড়া কৰি থাকিবলৈ ল'লে।তাৰ পৰাই তেওঁ সদায় সন্ধিয়া খোজ কাঢ়ি উৰ্চুলাহঁতৰ ঘৰৰ ফালে গৈছিল আৰু আন্ধাৰ আলিবাটত থিয় হৈ বহু পৰলৈ ঘৰটোলৈ চাই ৰৈছিল।তাৰ পাচত তেওঁ ৰেমচ্ গেটত নতুন ঘৰ ভাড়ালৈ লৈছিল। ৰেমচ্ গেটৰ পৰা লণ্ডনলৈ প্ৰায় চাৰে চাৰি ঘন্টাৰ বাট ।এদিন হাতত পইচা নথকাত তেওঁ বৰষুণত তিতি বুৰি খোজ কাঢ়ি লণ্ডন পাইছিলহি। দূৰৰ পৰাই তেওঁ মিচেছ লয়াৰৰ ঘৰত মানুহৰ জুম দেখি আৰু কৰুণ সুৰত বাজি থকা ভায়'লিনৰ সুৰ শুনি অজান আশংকাত কঁপি উঠিল। ঘৰৰ সন্মুখত বুঢ়া ঘোঁৰাচালক এজনে প্ৰকাণ্ড ছাটি এটা লৈ বৰষুণত বহি আছিল। তেওঁ ঘোঁৰাচালকজনৰ কাষলৈ আগবাঢ়ি গ'ল আৰু তেওঁৰ পৰাই উৰ্চুলাৰ বিয়াৰ বুলি তেওঁ গম পালে।ক্ষন্তেক পাছতে তেওঁ দেখিলে উৰ্চুলা আৰু তাইৰ স্বামী আহি ঘোঁৰাগাড়ীখনত বহিছেহি।আন্ধাৰৰ আঁৰৰ পৰাই তেওঁ উৰ্চুলালৈ চাই থাকিল।ইয়াৰ পাচ দিনাই ভেন গঘ গুচি আহিল আইজেলৱৰ্থলৈ।
      কিছুকাল অ'ত ত'ত অস্থায়ীভাৱে কটোৱাৰ পাছত তেওঁ ৰেমচ্ গেটৰ প্ৰাইভেট স্কুল এখনত শিক্ষকতা কৰিবলৈ লয়।ৰেমচ্ গেটৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ দুখীয়া মানুহবোৰৰ দুৰ্দশাগ্ৰস্ত জীৱন দেখি তেওঁৰ অন্তৰে কান্দি উঠিল আৰু তেতিয়াই তেওঁ সিদ্ধান্ত কৰি পেলাইছিল যে ধৰ্মযাজক হিচাপে তেওঁ আজীৱন দুৰ্দশাগ্ৰস্ত লোকসকলৰ বাবে কাম কৰি যাব।সেই উদ্দেশ্যে 1878 চনত তেওঁ জন্মস্থান হ'লেণ্ডৰ বেলজিয়াম সীমান্তৰ  নিকটৱৰ্তী  গ্ৰুট জুণ্ডাৰ্টৰ পৰা বৰিনেজৰ কয়লাখনি অঞ্চললৈ যাত্ৰা কৰে। সেই সময়ত তেওঁৰ বয়স আছিল পঁচিশ বছৰ।
      বৰিনেজলৈ আহি তেওঁ মুখামুখি হয় খনি শ্ৰমিকসকলৰ  দুৰ্দশাগ্ৰস্ত জীৱনৰ সৈতে।শ্ৰমিকসকলৰ দাৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম , মালিকপক্ষৰ শোষণ-অত্যাচাৰ আদি দেখি তেওঁৰ অন্তৰে হাঁহাকাৰ কৰি উঠিল।সেই সময়তে কয়লাখনিত ঘটা এটা দুৰ্ঘটনাত কেইবাজনো শ্ৰমিকে কৰুণ মৃত্যুক আকোঁৱালী ল'ব লগীয়া হয়। শ্ৰমিকৰ দুৰ্দশা দেখি ধৰ্মৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা নোহোৱা হৈ পৰে । সেই উদ্দেশ্যে 1878 চনত তেওঁ জন্মস্থান হ'লেণ্ডৰ বেলজিয়াম সীমান্তৰ  নিকটৱৰ্তী  গ্ৰুট জুণ্ডাৰ্টৰ পৰা বৰিনেজৰ কয়লাখনি অঞ্চললৈ যাত্ৰা কৰে। সেই সময়ত তেওঁৰ বয়স আছিল পঁচিশ বছৰ।
      বৰিনেজলৈ আহি তেওঁ মুখামুখি হয় খনি শ্ৰমিকসকলৰ  দুৰ্দশাগ্ৰস্ত জীৱনৰ সৈতে।শ্ৰমিকসকলৰ দাৰিদ্ৰতাৰ সৈতে সংগ্ৰাম , মালিকপক্ষৰ শোষণ-অত্যাচাৰ আদি দেখি তেওঁৰ অন্তৰে হাঁহাকাৰ কৰি উঠিল।সেই সময়তে কয়লাখনিত ঘটা এটা দুৰ্ঘটনাত কেইবাজনো শ্ৰমিকে কৰুণ মৃত্যুক আকোঁৱালী ল'ব লগীয়া হয়। শ্ৰমিকৰ দুৰ্দশা দেখি ধৰ্মৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা নোহোৱা হৈ পৰে ।
      1881 চনত ভেন গঘে ডি হেগলৈ যাত্ৰা কৰে।তাত তেওঁ পুনৰ প্ৰেমত পৰে এজনী বেশ্যাৰ।আচলতে নাৰীৰ প্ৰেম পাবৰ বাবে ব্যাকুল হৈ পৰা ভেন গঘে সেই সময়ত ভাড়াতীয়া বেশ্যাবোৰৰ মাজতে শান্তি বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।চিয়েন (Sien) নামৰ বেশ্যা এগৰাকীৰ প্ৰেমত তেওঁ এনেদৰে অন্ধ হৈ পৰিছিল যে তেওঁ এখন চিঠিত ভায়েক থিওলৈ লিখিছিল- For the last month or two,I have been sleeping with a prostitute.I want to live with her,I am going to marry her.
      ডি হেগত তেওঁলোক দুয়ো একেখন ঘৰতে বাস কৰিছিল।চিয়েনক মডেল ৰূপে লৈ ভেন গঘে কেইবাখনো পেইন্টিং আঁকিছিল-তাৰ ভিতৰত উলংগ আৰু গৰ্ভৱতী নাৰীৰ পেইন্টিং আৰু পেঞ্চিল স্কেচ্ছ অংকন কৰিছিল।প্ৰায় দুবছৰ একেলগে থকাৰ পাছত চিয়েন নামৰ সেই বেশ্যা গৰাকী পুনৰ তাইৰ অভ্যস্ত জীৱনলৈ উভতি গুচি গৈছিল।
      এনেদৰে বাৰে বাৰে প্ৰেমত বিফল হৈ তেওঁ মানসিকভাৱে একেবাৰে ভাগি পৰিছিল।তাৰ মাজতো কিন্তু তেওঁৰ অন্তৰ্সত্বাত সৃষ্টিৰ তাড়ণা
নি:শেষ হৈ যোৱা নাছিল।শিল্প জগতত নতুনত্বৰ সন্ধান বিচাৰি এইবাৰ তেওঁ 1886 চনত পেৰিচলৈ যাত্ৰা কৰিলে।তেওঁ পেৰিচলৈ যোৱা ঘটনাটো চিত্ৰশিল্পৰ ইতিহাসত এক উল্লেখযোগ্য ঘটনা।কাৰণ,ইয়াৰ আগলৈকে তেওঁৰ চিত্ৰশিল্প আছিল গতানুগতিক শৈলীৰ।পেৰিচলৈ যোৱাৰ পাছত তেওঁ ভায়েক থিওৰ যোগেদি ইম্প্ৰছনিষ্টসকলৰ আৰ্ট কাষৰ পৰা পৰ্যৱেক্ষন কৰিবলৈ সুযোগ লাভ কৰে। অকল সেয়ে নহয়,পেৰিচতে ভেন গঘে কেমিল পিছাৰো,প'ল গগাঁ আদিৰ দৰে বিখ্যাত ইম্প্ৰেছনিষ্ট সকলৰ সান্নিধ্যও লাভ কৰে।
      কেমিল পিছাৰো আৰু প'ল গগাঁৰ শিল্পৰীতিয়ে তেওঁক যথেষ্ট প্ৰভাৱিত কৰিছিল ।এইসকল শিল্পীৰ পেইণ্টিংচত ব্যৱহৃত ৰং আৰু ষ্টুডিঅ'ৰ বাহিৰৰ মুকলি আকাশৰ তলত তেওঁলোকে ছবি অঁকা ষ্টাইলে তেওঁক বিশেষভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছিল। কিন্তু অতি সোনকালেই তেওঁ  এই ইম্প্ৰেছনিষ্ট সকলৰ মাজতো বুৰ্জোৱা চৰিত্ৰ আৱিস্কাৰ কৰিলে আৰু সেয়ে ইউৰোপত ইতিমধ্যে প্ৰায় প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰা ইম্প্ৰেছনিজমৰো আগলৈ গৈ চিত্ৰশিল্পৰ ইতিহাসত এটা নতুন আন্দোলন গঢ়ি তোলাৰ চিন্তা কৰিলে। সেই উদ্দেশ্যে তেওঁ 1888 চনত দক্ষিণ ফ্ৰাঞ্চৰ আৰ্লচলৈ যাত্ৰা কৰে।
       জাপানীজ আৰ্টৰ প্ৰতি ভেন গঘৰ মনত গঢ় লৈ উঠিছিল গভীৰ অনুৰাগ।প্ৰকৃততে আৰ্লচক তেওঁ জাপানৰ ফৰাচী সংস্কৰণ বুলিয়েই গণ্য কৰিছিল।জাপানী সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱপুষ্ট আৰ্লচৰ যিটো দুমহলীয়া ঘৰত তেওঁ থাকিবলৈ লৈছিল-সেই ঘৰৰ চাৰিবেৰ আছিল হালধীয়া ৰঙৰ।জাপানী লোক বিশ্বাসত হালধীয়া ৰঙৰ বিশেষ তাৎপৰ্য আছিল।হালধীয়া ৰঙে সূৰ্যৰ তেজস্বিতা আৰু সৃষ্টিৰ প্ৰতীক সোণ বৰণীয়া ঘেঁহুকো প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।আৰ্লচত সূৰ্যৰ ৰ'দো প্ৰখৰ।সেয়ে হালধীয়া ৰঙৰ প্ৰতি আকৃষ্ট হৈ তেওঁ সেই সময়ত অঁকা প্ৰায়কেইখন ছবিতে হালধীয়া ৰঙৰ সমাৱেশ ঘটায়।ভেন গঘৰ এই নতুন শৈলীৰ ছবিসমূহত কেমিল পিছাৰোৰ দৰে ইম্প্ৰেছনিষ্ট  আৰু জাপানীজ আৰ্টৰ প্ৰভাৱত এক নতুন ৰূপ  বা আৰ্টফৰ্মৰ সৃষ্টি হৈছিল।এই সময়ছোৱাত ভেন গঘে অঁকা বিখ্যাত ছবিসমূহৰ ভিতৰত  Sun Flower আৰু কিছুমান Self Portrait আছিল বিশেষ উল্লেখযোগ্য।উল্লেখযোগ্য যে ভেন গঘে বৰিনেজৰ খনি শ্ৰমিকসকলক লৈ অঁকা Potato Eaters,The peasant women আদি ছবিসমূহত ক'লা বা গাঢ় ধূসৰ বৰণে প্ৰাধান্য লাভ কৰিছিল।তাৰ বিপৰীতে আৰ্লচত থকা কালত তেওঁ অঁকা ছবিসমূহত উজ্জ্বল হালধীয়া ৰঙৰ প্ৰয়োগ দেখিবলৈ পোৱা গ'ল ।
        উপৰ্যোপৰি প্ৰেমত পোৱা আঘাতৰ ফলত ভেন গঘ প্ৰায় উন্মাদৰ দৰে হৈ পৰিছিল।প্ৰতিদিনে ষোল্ল ঘণ্টাকৈ ছবি আঁকিছিল তেওঁ। লগে লগে অত্যাধিক পৰিমানে মদ্যপান কৰাৰ ফলত তেওঁৰ স্বাস্থ্য ভাগি পৰিছিল।আনফালে জীৱিকা বুলিবলৈ তেওঁৰ একো নাছিল।ভায়েক থিও ভেন গঘৰ ওপৰতে তেওঁ আছিল সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্ভৰশীল।
        ভায়েক থিও আছিল এজন আৰ্ট ডিলাৰ।ডি হেগত(The Hague) থকা Goupil Art Dealers নামৰ কোম্পানী এটাত তেওঁ কাম কৰিছিল।ভেন গঘৰ শিল্প-জীৱনত তেওঁৰ প্ৰেৰণা আৰু সহযোগ আছিল যথেষ্ট।তেওঁ সকলো সময়তে ভেন গঘক আৰ্থিকভাৱে সহায় কৰি গৈছিল।কিন্তু 1889 চনত থিওৱে বিয়া পতাৰ পাছত ভেন গঘ নিজৰ ভৱিষ্যতক লৈ চিন্তিত হৈ পৰে। তাতে এটাৰ পাছত এটাকৈ কেইবাটাও প্ৰেমৰ বিফলতায়ো তেওঁৰ জীৱনত এক সৰ্বগ্ৰাসী কৰুণ প্ৰভাৱ পেলাইছিল।নিজৰ কুৎসিত মুখখনক লৈয়ো তেওঁ আজীৱন এটা নীচাত্মিকাবোধত ভূগিছিল।
        তথাপিতো কিন্তু নিজৰ শিল্পকৰ্মৰ ওপৰত তেওঁৰ আস্থা হেৰুৱা নাছিল।অকলেই তেওঁ চিত্ৰ-শিল্পৰ ইতিহাসত এক বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তনৰ সূচনা কৰিব বিচাৰিছিল।ভায়েক থিওৱে তেওঁক বুজাব বিচাৰিছিল যে ইমান খৰকৈ ছবি অঁকাৰ ফলত তেওঁৰ ছবিসমূহৰ মানদণ্ড হ্ৰাস পোৱাৰ আশংকা আছে।কিন্তু তেওঁৰ উত্তৰ আছিল-Quick work does not mean less serious work, it depends on off one's self confidence and experience.
       মৃত্যুৰ আগে আগে তেওঁ কেইবাখনো আত্ম প্ৰতিকৃতি (self portrait) অংকন কৰিছিল।1890 চনত অঁকা তেনেধৰণৰ এখন প্ৰতিকৃতিত ভেন গঘক এক প্ৰবল অশান্ত ঘূৰ্ণীৰ মাজত অত্যন্ত ক্লান্ত আৰু বিধ্বস্ত ৰূপত দেখা গৈছে।চকু-মুখত প্ৰতিবিম্বিত হৈছে তেওঁৰ যন্ত্ৰণাক্লিষ্ট মন আৰু আশা ভংগৰ কৰুণ প্ৰচ্ছায়া।
       1888 চনত বিখ্যাত চিত্ৰকৰ প'ল গগাঁ আহে আৰ্লচত থকা ভেন গঘৰ ঘৰলৈ। পেৰিচত থকা কালতে ভেন গঘে প'ল গগাঁৰ সহযোগত কমিউনিষ্ট আৰ্ট ক'লনি এটা গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল,কিন্তু সেই পৰিকল্পনা বাস্তৱায়িত হোৱা নাছিল।এইবাৰ গগাঁ নিজেই আহি উপস্থিত হোৱাত পূৰ্বৰ পৰিকল্পনাক বাস্তৱায়িত কৰাৰ সুযোগ তেওঁ পালে।কিন্তু প্ৰথম দিনাৰ পৰাই তেওঁলোকৰ মাজত মনোমালিন্য আৰম্ভ হ'ল। ইয়াৰ কাৰণ আছিল-ভেন গঘৰ অস্থিৰ আৰু খেয়ালী মন।তেওঁৰ মানসিক উন্মাদনাও যথেষ্ট বাঢ়িছিল।এদিন তেওঁলোকৰ মাজত হোৱা এটা সাধাৰণ তৰ্কই এনে ভয়াবহ ৰূপ ধাৰণ কৰিছিল যে ভেন গঘে হাতত লৈ থকা মদৰ গিলাচটোকেই গগাঁৰ গালৈ মাৰি পঠিয়াই দিলে।তাৰ পাছত হাতত খুৰ এখন লৈ গগাঁক খেদা মাৰি গ'ল।প'ল গগাঁই কোনোমতে ওচৰৰে হোটেল এখনত আত্মগোপন কৰি নিজক ৰক্ষা কৰিলে।সিমানতে
ক্ষান্ত নাথাকি ভেন গঘে খঙত উন্মত্ত হৈ খুৰ খনেৰে নিজৰ কান এখন কাটি পেলালে আৰু কটা কানখন খাম এটাত ভৰাই ,তেওঁক প্ৰত্যাখান কৰা আৰু তেওঁৰ ডাঙৰ কান দুখনক ঠাট্টা কৰা বেশ্যা এজনীৰ হাতত তুলি দিলে।
        প্ৰচুৰ ৰক্তপাত হোৱাত ভেন গঘ চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হ'বলগীয়া হ'ল। কিন্তু তেওঁৰ উন্মাদগ্ৰস্ত আচৰণৰ অন্ত নপৰিল।তেওঁৰ অপ্ৰকৃতিস্থ আচৰণত সাধাৰণ নাগৰিক ইমানেই আতংকিত হৈ উঠিছিল যে চিকিৎসালয়ৰ পৰা মুক্তি পোৱাৰ দিনাই প্ৰায় চাৰিকুৰি নাগৰিকে ভেন গঘক 'পগলা' বুলি উল্লেখ কৰি তেওঁক  চহৰৰ পৰা দূৰৱৰ্তী স্থানলৈ স্থানান্তৰিত কৰবলৈ চিকিৎসালয় কৰ্তৃপক্ষক দাবী জনায়।
        কেমিল পিছাৰোৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি ভেন গঘ 1890 চনত পেৰিচৰ উত্তৰ-পশ্চিম সীমান্তৰ গ্ৰাম্যাঞ্চল অ'ভাৰ্চ (Auvers)লৈ চিকিৎসাৰ বাবে যাত্ৰা কৰে।কিন্তু তাতো তেওঁ সুস্থিৰে থাকিব নোৱাৰিলে।মানসিক সন্তুলন হেৰুৱাই তেওঁ নিজৰ ৰিভলভাৰেৰে বুকুত গুলিয়াই আত্মহত্যা কৰিলে।
        নিজৰ জীৱন সম্পৰ্কে আশাবাদী নহ'লেও ভেন গঘ আছিল নিজৰ সৃষ্টিকৰ্মৰ প্ৰতি পূৰ্ণমাত্ৰাই আস্থাশীল।সেইবাবেই উন্মাদৰ দৰে অক্লান্তভাৱে তেওঁ ছবি আঁকি গৈছিল।ভেন গঘৰ অবিশ্ৰান্ত কৰ্মশক্তি আৰু সংগ্ৰামময় জীৱনৰ সমস্ত কাহিনী আৰভিং ষ্ট'নে 'লাষ্ট ফ'ৰ লাইফ'ত উল্লেখ কৰিছে। উপন্যাসখনত বৰ্ণিত ' মায়া' এনে একমাত্ৰ এটা নাৰী চৰিত্ৰ যি ভেন গঘক আৰু তেওঁৰ শিল্প-প্ৰতিভাক সঁচা অৰ্থত অন্তৰেৰে শ্ৰদ্ধা কৰিছিল আৰু ভাল পাইছিল।উপন্যাসখনৰ এঠাইত তেওঁ মায়াক সুধিছে-তেওঁৰ দৰে এজন কুন্ধচ আৰু কুৎসিত চেহেৰাৰ মানুহক তাই কেনেকৈ ভাল পাব পাৰে? ইয়াৰ উত্তৰত মায়াই কৈছে---You are not ugly, Vincent.You are beautiful.You have tormented and tortured this poor body in which your soul is wrapped, but you can not injure your soul.It is that I love.And when you have destroyed yourself by your passionate labours,that soul will go on...endlessly. -অৰ্থাৎ 'তুমি কুৎসিত নোহোৱা,ভিনচেণ্ট-তুমি সুন্দৰ।তুমি সেই শৰীৰক  যন্ত্ৰণা দিছা যি শৰীৰত তোমাৰ আত্মা বন্দী হৈ আছে।কিন্তু এই আত্মাক তুমি কেতিয়াও আঘাত সানিব নোৱাৰা যাক মই ভাল পাওঁ।তুমি উদ্ভ্ৰান্ত শ্ৰমেৰে নিজক ধ্বংস কৰিছা,কিন্তু  তোমাৰ আত্মা অন্তহীনভাৱে চিৰকাললৈ জীয়াই থাকিব..' ।
        স্বাভাৱিকতে প্ৰশ্ন হয়-আৰভিং ষ্ট'নে উপন্যাসখনত বৰ্ণনা কৰা কাহিনীবোৰৰ সত্যতা কিমান?কাহিনীবোৰ ভেন গঘৰ জীৱনত যথাযথভাৱে সঁচাকৈয়ে ঘটিছিল নে? এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰত আৰভিং ষ্ট'নে উপন্যাসখনৰ শেষৰ এটি টোকাত লিখিছে--'There is an occasional stretch of pure fiction,such as the Maya scene...I have portrayed a minor incident where I was convinced of its probability even though I could not document it......Aside from these technical liberties ,the book is entirely true. ' অৰ্থাৎ  কাহিনীৰ স্বাৰ্থত তেওঁ কিছুমান ঘটনা বা পৰিৱেশৰ লগতে 'মায়া'ৰ দৰে কাল্পনিক নাৰী চৰিত্ৰও অংকণ কৰিছে যিবোৰৰ  সন্দৰ্ভত প্ৰামাণিক তথ্য নাথাকিলেও বাস্তৱতাৰ সম্ভাৱনাও কিন্ত যথেষ্ট আছিল ।তাৰোপৰি ভেন গঘে ভায়েক থিওলৈ বিভিন্ন সময়ত লিখা চিঠি-পত্ৰসমূহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিয়েই উপন্যাসখন লিখা বুলিও আৰভিং ষ্ট'নে উল্লেখ কৰিছে।যি কি নহওক,কাল্পনিক হ'লেও 'মায়া' চৰিত্ৰৰ মাজেদি উপন্যাসিকে ভেন গঘৰ অক্লান্ত প্ৰাণশক্তি আৰু প্ৰতিভাৰ  এটা অনন্য দিশ উন্মোচন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। (সমাপ্ত)